काठमाडौ प्रेस किन ?

अहिले विश्वभरिकै पत्रकारहरूले आफैसँग एउटा प्रश्न गरिरहेका छन् – के पत्रकारिताको भविष्य छ ?

सञ्चार माध्यमको मूल कर्तव्य जनतालाई सूचित गर्नु हो भने त्यो काम त अहिले सामाजिक सञ्जालले नै गरिरहेको छ । अहिले त जसले पनि सूचना सम्प्रेषण गर्न सक्छ र जो पनि पत्रकार हो ।

त्यसो भए अब पत्रकारिताको खाँचो किन पर्यो ? पत्रकारको काम नै के छ र ?  यी र यस्तै विषयमा हामी घोत्लियौं र हाम्रो निष्कर्ष रह्यो – अहिले पत्रकारिताको खाँचो झन् बढी छ । किनकि, सामाजिक सञ्जाल पत्रकारिताकै एउटा आयाम त बन्न सक्छ । तर, यसले पत्रकारिताकै धर्म निर्वाह गर्न सक्दैन ।

सामाजिक  सञ्जालले सूचना मात्रै दिँदैन, भ्रमहरू पनि छर्छ । विचारको लोकतान्त्रिकरणमात्रै गर्दैन, घृणा पनि फैल्याउँछ । यसैले, व्यवसायिक र निष्ठामा आधारित पत्रकारिताको आवश्यकता र महत्व अहिले झन् धेरै छ ।  

विश्वभरि अखबारहरूको बिक्री तीव्र रुपले घटिरहेको छ । नेपालमै पनि अखबार पढ्ने पाठकको संख्या घट्दैछ । टिभी हेर्ने र रेडियो सुन्ने फुर्सद कमैलाई छ । यसैले, न्यू मिडिया अब पत्रकारिताको मूल धार बन्ने क्रममा छ  । यसैले, हामी काठमाडौं प्रेस नामक नयाँ मल्टीमिडिया अनलाइन लिएर तपाईंहरूसमझ आएका छौं ।

सानो लगानीमा चल्ने भएकोले न्यू मिडिया ‘कर्पोरेट प्रभाव’ बाट तुलनात्मक रुपले टाढा हुन्छ । यसैले, काठमाडौं प्रेस स्वतन्त्र र व्यवसायिक न्यू मिडिया बन्नेमा कुनै शङ्का छैन ।

धेरैलाई भ्रम छ – पत्रकारिता निष्पक्ष हुनुपर्छ । हामी यो भ्रमबाट मुक्त छौं । हामी निष्पक्ष छैनौं । र, कहिल्यै हुँदैनौं पनि ।  किनकि, हामी सधैं उत्पीडित,  सीमान्तकृत र आवाजविहीन वर्गको पक्षमा हुनेछौं । राज्यको शासन प्रणाली सुधार्ने र समतामूलक राज्य निर्माण गर्ने उद्देश्यबाट हामी कहिल्यै विचलित हुने छैनौँ ।

नयाँ संविधान जारी भएसँगै नयाँ शासन पद्धतिमा हामी अहिले अभ्यासरत छौँ । दशकौंदेखिको केन्द्रीकृत व्यवस्थामा शासन गर्दै आएको शासक वर्गले जनताले ल्याएको परिवर्तनलाई आत्मसात गर्न नसकेको मात्र हैन, केन्द्रीकृत मानसिकता नै त्याग्न गाह्रो भएको महशुस भएको छ । सात प्रदेश र ७५३ स्थानीय तहसम्म अधिकार विकेन्द्रित गर्नुपर्ने अहिलेको अवस्थालाई काठमाडौंमा बसेर देशलाई हाँक्न मरिहत्ते गर्ने शासक वर्गको सोंचमा परिवर्तन नभएसम्म मुलुकले नयाँ बाटो पहिल्याउन मुश्किलमात्रै होइन, असम्भव नै छ भन्ने हाम्रो ठम्याई छ ।

बिगत केही दशकभित्र मुलुकमा भएको परिवर्तनलाई आशालाग्दो नै मान्नु पर्छ । जनताका लागि जनताले गर्ने शासनलाई सफल पार्न मुलभूत रुपमा केही कुरामा अझ ध्यान पुर्याउनुपर्ने देखिन्छ । जुन सोंचले राजनीतिक परिवर्तन भए, त्यसले चाहेको परिवर्तनलाई परिणाममूलक बनाउन अझै धेरै प्रयत्न गर्नुपर्ने देखिन्छ । सदियौंदेखि सीमान्तकृत वर्ग – महिला, दलित, जनजाति, मधेसी र दुर्गमका बासिन्दा – सम्मलाई राज्यको शासन ब्यवस्थामा सम्मिलित गराउने प्रयत्न भने अझै हुन बाँकी नै छ । समतामूलक र न्यायपूर्ण समाजको परिकल्पनालाई साकार तुल्याउन अहिले पनि धेरै काम गर्न बाँकी नै छ । हामी  यी प्रयत्नलाई सफल पार्ने अभियानमा सरोकारवालासँग सहकार्य गर्नेछौं ।

यी सबै परिवर्तनको एक प्रमुख संवाहक भने देशको सञ्चार क्षेत्रलाई नै मान्नु पर्छ । २०४७ सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि संचार क्षेत्रमा भएको परिवर्तनले अहिले लामो समय ब्यतीत गरिसकेको छ । सरकारी सञ्चार माध्यम र केही ‘मिसन पत्रकारिता’ गर्ने साप्ताहिक मात्र प्रकाशन हुँदै आएको अवस्थाबाट सुरु भएको यो परिवर्तन अहिले आएर दर्जनौं दैनिक ब्रोडसिट, हजारौं साप्ताहिक र मासिक पत्रपत्रिका, दर्जनौं टेलिभिजन, सयौं ब्यावसायिक तथा सामुदायिक रेडियो स्टेसन र सयौं अनलाईन समाचार पोर्टलहरुसम्म आईपुगेको छ ।

हामी लोकतन्त्रको आधारभूत मूल्य र मान्यतामा विश्वास राख्छौँ । हामी संविधानले सुनिश्चित गरेको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको पक्षमा वकालत गर्छौँ । यस सिलसिलामा हामी अनलाइन समाचार पोर्टलमा विविध माध्यमको प्रयोग गर्नेछौँ । काठमाडौँ प्रेस पढ्ने माध्यम मात्र हैन सुन्ने र हेर्ने माध्यम पनि हुनेछ । देशकै एक प्रमुख मल्टिमिडिया समाचार पोर्टलको रुपमा काठमाडौं प्रेसलाई अघि बढाउने छौं । पाठक, स्रोता र दर्शकका लागि एउटा भरपर्दो, विश्वसनीय र साँचो अर्थमा ‘जनताको संचार माध्यम’ को रुपमा काठमाडौं प्रेस सदैव रहने कुरामा हाम्रो ध्यान केन्द्रीत रहने विश्वास दिलाउन चाहन्छौँ ।