पर्यावरण संरक्षणमा ‘ग्रीनसिफ्ट अभियान’ महत्वपूर्ण : इयू राजदुत लोरेन्जो

काभ्रे, कात्तिक ९ : नेपालका लागि युरोपेली सङ्घ (इयू) का राजदूत भेरोनिक लोरेन्जोले जलवायु परिवर्तन, पर्यावरण संरक्षण र दिगो विकासका लागि ग्रीनसिफ्ट परियोजनाको अभियान महत्वपूर्ण भएको बताएकी छिन्।

इयूको सहयोगमा क्रिएसन नेपालद्धारा सञ्जालित ग्रीनसिफ्ट नेपाल परियोजनाको बिहिबार साँझ धुलिखेलमा सम्पन्न वार्षिक समीक्षा तथा अनुभव साझा कार्यक्रममा राजदुत लोरेन्जोले उक्त भनाई राखेका हुन्। उनले नेपालको निम्ति अभियान मार्फत युवाहरुले समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनका लागि बल गर्नुपर्नेमा जोड दिइए। 

ग्रीनसिफ्ट अभियान आफ्नो मुटुको धेरै नजिक रहेको भनाई राख्दै युवाहरुले चाहे हरेक परिवर्तन सम्भव हुने उनका भनाई थियो। ‘युवाहरु परिवर्तनका संवाहक हुन्, उनीहरुले चाहेमा जे कार्य पनि सम्मभव हुन्छ। यसको ज्वलन्त उदाहरण यही परियोजनाले एक वर्षमा प्राप्त गरेको उपलब्धी नै एक मानक हो,’ राजदूत लोरेन्जोले भनिन्। कार्यक्रममा  सहभागी युवा विद्यार्थी र विद्यालयका शिक्षकहरुलाई इंकित गर्दै उनले थपिन्, ‘तपाँइहरु परिवर्तनका लागि आशाको केन्द्र हुनुहुन्छ, हाम्रो वातावरण संरक्षण र सम्वद्र्धनका लागि सबै मिलेर काम गर्न आह्वान गर्दछु।’

राजदूत लोरेन्जोले फोहोरमैला व्यवस्थापन र चक्रीय अर्थतन्त्रको ढाँचा अनिवार्य लागू गरिनुपर्नेमा थप जोड दिनुपर्ने पनि बताइन्। नेपालका लागि चक्रीय अर्थतन्त्रले महत्वपूर्ण भूमिका निर्बाह गर्ने बताउदै यसबाट नेपालले फाइदा लिनुपर्ने खाँचो समेत उनले औंल्याइन्।

‘यदि नेपालले ग्रीन इनर्जी (हरित ऊर्जा) को क्षेत्रमा गम्भीरतापूर्वक काम गरे क्षेत्रीय च्याम्पियन बन्न सक्ने विश्वास छ,’ उनले भनिन्। आफुले महत्वपूर्ण कार्यक्रममा सहभागि हुन पाउँदा निकै हर्षित भएको बताउँदै उनले अगामी दिनमा पनि सहकार्य जारी राख्ने प्रतिबद्धता राजदूत लोरेञ्जोले व्यक्त गरिन्। कार्यक्रममा सहभागि भएका विद्यार्थी, युवा तथा शिक्षकहरुले राजदूत लोरेन्जोलेसँग दोहोरो अन्तरक्रिया समेत गरिएको थियो।

क्रिएसन नेपालका संस्थापक अध्यक्ष आनन्द मिश्रले ग्रीनसिफ्ट केवल एक परिपयोजना मात्र नभई एक बृहत अभियान भएको बताए। सामुहिक नेतृत्व र साझा दृष्टिकोण मूल नाराका साथ तीनै तहको सरकार, विद्यालय, विद्यार्थी र शिक्षक, त्यसैगरी समुदायमा काम गर्ने युवासमुह, निजी फोहोरमैला उद्यमी, फोहोरमैला सफाईकर्मीलाई एकै ठाउँमा साझा उद्देश्य प्राप्तिका लागि सहमत गराउनुनै यो अभियानको सफलता रहेको भनाई मिश्रको थियो। 

कार्यक्रममा युथ इनोभेसन ल्यावका कार्यकारी निर्देशक प्रदीप खतिवडाले डाटामा आधारित पैरवीहरु आवश्यक भएको हुनाले ‘वेस्टस्मार्ट फेलो’ हरुले डाटामा आधारित नीति निर्माण गर्न खेलेको योगदान सराहनीय रहेको बताए। ललितपुर महानगरपालिकाका उपप्रमुख अञ्जली बज्राचार्यले महानगरभित्र परियोजना सञ्चालन गरेकामा इयू, क्रिएसन नेपाललगायतका सांस्थालाई धन्यवाद ज्ञापन गर्दै यस्ता अभियानहरु अझै बृहत रुपमा सञ्चालन गर्नुपर्ने खाँचो औंल्याइन्। 

इयूको सहयोगमा सञ्चालित चारवर्षे ग्रीनसिफ्ट नेपाल परियानाले बाग्मती, लुम्बिनी र मधेश प्रदेश गरी जम्मा नौ स्थानीय तहमा कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ। पहिलो वर्षमा नेपालगञ्ज उप–महानगरपालिका, बर्दिबास नगरपालिका र ललितपुर महानगरपालिकामा सफलतापूर्वक गतिविधिहरु सञ्चालन गरिसकेको र परियोजनाको दोस्रो वर्ष जनकपुर उप–महानगरपालिका, भरतपुर महानगरपालिका र कोहलपुर नगरपालिकामा अभियान सञ्चालन गर्न गइरहेको परियोजनाका प्रमुख युनिश घिमिरेले जानकारी गराए। 

परियोजना अन्तर्गत विद्यालयहरुम वेष्टस्मार्ट स्कुल, युवा समुहहरुसँग सहकार्य, युवाहरु परिचालनका लागि युवाहरुको संस्थासँग सहकार्य, स्थानीय तहको फोहोरमैला व्यवस्थापन नीति निर्मानर्माण, फोहोरमैला उद्यमलाई सवलीकरण गर्न अनुदान, फोहोरमैला सफाइकर्मीहरुलाई स्वास्थ्य सुरक्षा सम्बन्धी सशक्तिकरण तालिम, सफाईकर्मीहरुलाई सङ्गठित गर्न बनेका नागरिक समाज संस्थालाई संगठानात्मक क्षमता अभिवृद्धि गर्न अनुदान तथा प्रशिक्षणलगायतका क्रियाकलापहरु सञ्चालन गर्दै आएको छ।

उक्त कार्यक्रममा पहिलो वर्ष भएका १२ वटा विद्यालयलाई कदरपत्रद्धारा सम्मान गरिएको छ। यस्तै, स्थानीय तहमा रहेर नीतिनिर्माणमा सहयोग पुर्याउने तीन जनालाई वेस्ट स्मार्ट फेलोलाई पनि दिक्षित गरियो। मुल्यांकनको आधारमा छनौट भएका बाग्मती प्रदेशबाट तीन, मधेश प्रदेशबाट दुई र लुम्बिनी प्रदेशबाट एक गरी ६ निजी फोहोरमैला तथा अफसाइकिलिङलाई २० लाख रुपैयाँको दरले अनुदान रकमसहित प्रमाणपत्र प्रदान गरिएको छ। परियोजना क्रिएसन नेपालको नेतृत्वमा कन्सोर्टियम साझेदार रेस्टलेस लेभलपमेन्ट र युथ इनोभेसन ल्याबसँगको सहकार्यमा कार्यान्वयन भईरहेको छ।