कोरोनाकालमा चीनको ‘स्कोर’– २०२१ को पहिलो त्रैमासमा १८.३ प्रतिशत आर्थिक वृद्धि

सन् २०२१ को पहिलो त्रैमास (जनवरी–मार्च)मा चीनको अर्थतन्त्रमा सन् २०२० को सोही अवधिको तुलनामा १८.३ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । त्यो भनेको विगत दुई वर्षयताको पहिलो त्रैमासिकको औसत पाँच प्रतिशत वृद्धि हो । कोभिड–१९ महामारीको बावजुद चिनियाँ अर्थतन्त्र त्यति धेरै कम नभएको देखिनुलाई आफैँमा तीव्रतर गतिमा सुधारोन्मुख रहेको विश्लेषण गर्न सकिन्छ । त्यसै पनि यतिबेला पाँच प्रतिशतकोे औसत वृद्धि विश्वका प्रमुख अर्थतन्त्रहरूका लागि सबैभन्दा राम्रो उपलब्धी पनि हो ।

चिनियाँ अर्थतन्त्र सुधारको वेग बलियो देखिन्छ । र, त्यो वेग विश्व अर्थतन्त्रकै अग्रपंक्तिमा छ । सन् २०२० मा चिनियाँ अर्थतन्त्रले घाटा नबेहोरेको होइन, जसलाई अहिले देखिएको वृद्धिदरले पूर्ण ‘कभर’ गर्न भने सकेको छैन । त्यसैले थप वृद्धिदर हासिलका लागि प्रयत्न गर्न सकिने प्रशस्त ठाउँ छ ।

कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी)मा अहिले वैदेशिक व्यापारले महत्त्वपूर्ण योगदान दिएको छ । तर, घरेलु खपत अपेक्षित स्तरमा देखिएको छैन । घरेलु खपत नै यस्तो महत्त्वपूर्ण मानक हो, जसले मानिसको जीवनस्तरमा सुधार भएको संकेत गर्छ ।

अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा सन् २०२१ को पहिलो त्रैमासमा हासिल भएको १८.३ प्रतिशतको वृद्धिदरले यस वर्ष जीडीपीमा ६ प्रतिशतको वृद्धि प्राप्त गर्ने चीन सरकारको लक्ष्यमा सघाउने निश्चित छ । सबै ठीकठाक चलेमा सन् २०२१ मा चीनको वार्षिक आर्थिक वृद्धि आठ प्रतिशतसम्म हुन सक्छ । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) ले त यस वर्ष चीनको आर्थिक वृद्धि ८.४ प्रतिशत पुग्ने प्रक्षेपण गरेको छ ।

आईएमएफले सन् २०२१ मा अमेरिकी अर्थतन्त्र ६.४ प्रतिशतले वृद्धि हुने प्रक्षेपण गरेको छ । गत वर्ष अमेरिकाको तुलनामा चीनको वार्षिक आर्थिक वृद्धि ५.८ प्रतिशत बढी थियो । यस वर्ष त्यो अन्तर दुई प्रतिशत हुने अनुमान छ, जसले दुई देशबीचको आर्थिक आकारको अन्तरलाई निरन्तर संकुचित गर्दै लगेको देखाउने छ ।

अमेरिकाले आफ्नो जनसंख्यालाई तीव्र गतिमा कोभिड–१९ विरुद्ध खोप दिइरहेको छ । यसको मतलब महामारी नियन्त्रणमा रहने छ र आर्थिक वृद्धिमा ठूलो नकारात्मक असर पर्ने छैन ।

विश्वका अन्य विकसित अर्थतन्त्रहरूको कथा फरक हुनसक्छ । विश्वव्यापी आर्थिक सुधारमा आफ्नो स्थानबारे चीनलाई जानकारी हुनुपर्छ । त्यसैले अहिलेको आर्थिक वृद्धिमा सन्तुष्ट रहने ठाउँ छैन ।

चीनको प्रतिस्पर्धा आफैँसँग छ । चीनको आफ्नै मिसन छ । र, आफ्नै जनताको जीवनस्तर सुधारमा उसको ध्यान केन्द्रित हुनुपर्छ । कोरोना महामारीबाट पीडित साना र मध्यमस्तरका व्यवसायी अनि आम जनताले चाहेको परिवर्तन हासिलका लागि गर्नुपर्ने धेरै काम छ । त्यसैले यस वर्ष चीनसामु आर्थिक सुधारका लागि गर्नुपर्ने कामको सूची लामो छ ।

कोभिड–१९ महामारीले व्यवसाय क्षेत्रमा नयाँ अवसरहरू पनि भित्र्याएको छ । तर, महामारीले पारेका केही गम्भीर असरलाई तत्काल ‘रिकोभर’ गर्न सकिने छैन । त्यसबाट भएको परिवर्तनले मानिसलाई समयसँगै अगाडि बढ्न कठिन बनाइदिएको छ । नौलो वातावरण र थपिएका चुनौतिबीच अगाडि बढ्न मानिसलाई सहायता पु¥याउने हो भने त्यसले तीव्र आर्थिक वृद्धि हासिल गर्न आधार तयार पार्नेछ ।

कतिपय चिनियाँले रोजगारीमा परिवर्तन महसुस गर्न सकेका छैनन् । उनीहरूको आम्दानी पनि वृद्धि भएको छैन । कतिपय मानिसको कमाइ दुई वर्षयता घट्दो क्रममा छ । चिनियाँ अर्थतन्त्र सुधारलाई बलियो पार्न ध्यान दिनुपर्ने यो एक महत्त्वपूर्ण पाटो हो ।

अमेरिकी अर्थतन्त्रको वृद्धि केही हदसम्म अधिक मुद्रा छापेर हासिल गरिएको छ । यो ठोस आर्थिक वृद्धि होइन र यसले आम अमेरिकी नागरिकको जीवनस्तरमा सीमित सुधार मात्र गर्नेछ । महामारीले अमेरिकी समाजमा धनी र गरिबबीचको खाडल अझ बढाएको छ ।

चीनले आर्थिक विकासमा समावेशीकरणलाई ठूलो महत्त्व दिएको छ । त्यसैले चीन सरकार चिनियाँ जनताको प्रगतिमा केन्द्रित छ भन्ने यसले देखाउँछ ।

सन् २०२१ को पहिलो त्रैमासमा हाई–टेक क्षेत्रमा लगानी ह्वात्तै बढेको छ । हाई–टेकको उत्पादन पनि ४१.६ प्रतिशतले बढेको छ । र, हाई–टेक सर्भिस सेक्टरमा लगानी २८.६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । पछिल्ला वर्षमा हाई–टेक क्षेत्र लगानीको दृष्टिबाट पिछडिएको थियो ।

सन् २०२१ को पहिलो त्रैमासमा १८.३ प्रतिशतको वृद्धिले चिनियाँ समाज मात्र होइन, विश्वलाई नै उत्साहको सञ्चार गराएको छ । विश्वव्यापी आर्थिक सुधारका लागि यो एक प्रस्थानविन्दु पनि हो । निश्चित छ, विश्वका अर्थतन्त्रहरूबीच को पहिले र छिटो महामारीको प्रभावबाट मुक्त हुने भन्ने प्रतिस्पर्धा हुनेछ ।

चीनले भने यस वर्ष आफ्ना जनताका लागि उत्कृष्ट आर्थिक तथ्यांक मात्र उपलब्ध गराउने छैन, चिनियाँ नागरिकलाई आर्थिक उन्नतीको आनन्द पनि दिलाउने छ । र, त्यसले भविष्यको सुखद् यात्राका लागि मार्गप्रशस्त गर्नेछ ।

- द ग्लोबल टाइम्सबाट